"Tam, gdzie nie ma mostów"

kolejka do "przychodni" w dzień deszczowy

Czasem trudno uwierzyć, ale nadal wiele jest na świecie miejsc pozbawionych prądu, wody i wszystkiego tego, co kojarzy się nam z szeroko rozumianą cywilizacją czy postępem. Takich miejsc jest wiele zwłaszcza w Afryce. Nasz szczęście wielu jest też ludzi gotowych porzucić wygody, do których przywykliśmy, by daleko od bliskich  podjąć próbę poprawienia losu innym ludziom. Taki altruistyczny wyjazd w miejsce odcięte od świata to wielkie wyzwanie i wielka próba – własnych umiejętności, walki ze słabościami na dodatek w zderzeniu z oczekującymi pomocy ludźmi.

Dziś na Madagaskarze pomocy medycznej udziela się w miejscach, które punktem medycznym nazywają się chyba tylko ze względu na symboliczną obecność osób o medycznych kompetencjach.

Fundacja Pomocy Humanitarnej Redemptoris Missio właśnie rozpoczęła kolejną akcję na afrykańskiej ziemi:

W jednym z niewielkich miasteczek na Madagaskarze, chcemy wybudować przychodnię. Przed kilkoma miesiącami wrócił stamtąd nasz wolontariusz, którego relacja bardzo nas poruszyła. Mieszkańcy wioski, w której pracował są zdani jedynie na usługi lokalnych szamanów, którzy nierzadko stosując alternatywne, magiczne metody leczenia okaleczają, lub nawet uśmiercają chorych. Nawet ci, którym uda się dostać do wykształconych medyków muszą liczyć się z opieką na fatalnym poziomie. W salach chorych małomiasteczkowych punktów medycznych szczury i myszy biegające po lichych materacach są codziennym widokiem. Słowem: chcemy nieść pomoc w kraju, który nawet jak na afrykańskie warunki, jest bardzo ubogi. Chata Medyka, bo tak nazywa się nowy projekt, ma zapewnić malgaskiej społeczności dostęp do opieki zdrowotnej na poziomie nie uwłaczającym ludzkiej godności. Przewidziana jest budowa sali chorych, gabinetu konsultacyjnego i części socjalnej przeznaczonej na mieszkanie osób pracujących w ośrodku. Wstępne plany zakładają, że budowa rozpocznie się w czerwcu 2017 roku.

Co budujemy?

Znając lokalne warunki pogodowe i topograficzne chcemy wybudować niewielki budynek o powierzchni ok. 100 m2. Podstawowy budulec stanowić będzie cegła. Dach będzie kryty blachą falistą, jednak otwarta konstrukcja pozwoli uniknąć nadmiernego nagrzewania wnętrza i uniknąć zniszczeń podczas cyklonów. Część socjalna będzie się składać z dwóch pokoi, kuchni z jadalnią, łazienki z WC, magazynu na żywność oraz pomieszczenia technicznego. W części medycznej chcemy zorganizować gabinet konsultacyjny, salę chorych z możliwością utworzenia tymczasowego gabinetu konsultacyjnego i magazyn na leki. Przewidzieliśmy również poczekalnię dla pacjentów umiejscowioną na zewnątrz budynku. W planach jest ekologiczne skanalizowanie obiektu, zapewnienie dostępu do energii elektrycznej i wykopanie studni. Projekt zakłada wprowadzenie rozwiązań wykorzystujących naturalne źródła energii w jak najtańszy sposób. Wstępne plany nie zakładają wyposażania przychodni w wysokospecjalistyczny sprzęt medyczny. Biorąc pod uwagę koszt konserwacji i trudności związane z infrastrukturą zakładamy zapewnienie medykom podstawowych narzędzi diagnostycznych (USG, EKG, analizator krwi) i terapeutycznych.

A jak wygląda do tej pory leczenie pacjentów na Madagaskarze ?

Zobaczcie, poczytajcie :

 „Tam gdzie nie ma mostów.

Od najbliższej asfaltowej drogi, a tym samym od namacalnych przejawów cywilizacji, dzieli mnie 120km. W porze deszczowej oznacza to nawet tydzień podróży. Brak prądu, brak bieżącej wody. Osobę, która mówi w jakimkolwiek europejskim języku znaleźć można najszybciej w oddalonym o 22 km mieście powiatowym. Nad zamieszkałymi przez krokodyle nilowe rzekami nie ma mostów. Wyrocznię we wszelkich sprawach społecznych i osobistych (także tych dotyczących zdrowia) stanowi szaman… Tak w skrócie można opisać Beronono, miasteczko położone w zachodniej części Madagaskaru , które na 3 miesiące przeniosło mnie w czasie o kilka stuleci.

W Beronono nie ma lekarza, dlatego na wieść o moich planach otwarcia tam przychodni miejscowi zareagowali zadowoleniem. Na załatwienie wszelkich formalności oraz zorganizowanie lekarstw i sprzętu miałem kilka tygodni, wszystko organizowałem mieszkając i pracując w powiatowym Mandabe. Gdy nadszedł długo oczekiwany dzień wyjazdu załadowałem kilka toreb z bagażami na drewniany wóz i w towarzystwie kilku Malgaszów ruszyłem w kilkugodzinną podróż. Na miejscu czekał na mnie budynek nowej przychodni… Przychodnia to rzeczywiście nowa rzecz dla miejscowych, do opisania samego budynku ten epitet jednak nie pasuje. Mała, jednoizbowa chata ze szkieletem z traw i patyków oraz dachem krytym strzechą była moim nowym miejscem pracy.

Dzień życia Vazahy.

Jak wyglądał dzień pracy białego człowieka? Normalnie, jak dzień pracy w każdym szpitalu, z tą jedynie różnicą, że tu za wszystkie „oddziały” i wszelkie zabiegi odpowiedzialny był jeden człowiek, borykający się w dodatku z brakiem sprzętu i leków.

Poranek. 7 osób przybyłych z odległej o 15 km wioski narzeka na problemy żołądkowo-jelitowe. Po wydaniu garści leków dla każdego z nich okazuje się, że jeszcze nigdy nie zetknęli się z mydłem. W XXI wieku żyją ludzie, którzy nie znają podstawowego środka higieny osobistej. Jasnym staje się, że w tym przypadku ważniejsza od terapii lekowej będzie edukacja, co przy niuansach w plemiennej odmianie języka malgaskiego nie przysparza mi uśmiechu.

Południe. Za kilka chwil krótka przerwa na obiad. Miska ryżu z fasolą, lub liśćmi pomidorów okraszonych suszonymi larwami. Jeszcze tylko ostatni pacjent. Somba, mała dziewczynka z malarią. W trzecim dniu terapii przyszła z mamą po zastrzyk. Problem tyko w tym, że rano skończyły się strzykawki. Zostały trzy, a pacjentów z malarią siedmioro. Wszyscy muszą dostać lek więc dożylna droga nie wchodzi w grę może by tak per rectum i możliwie najdokładniejsza sterylizacja plastikowego sprzętu? W końcu zimnica, to stan zagrożenia życia.

Wieczór. Do zamknięcia przychodni jeszcze godzina, a przed momentem młoda kobieta przyniosła na wpół przytomnego syna z ciężką malarią. Cóż przyjdzie spędzić noc w przychodni. Nadzieja tylko w tym, że tej nocy będzie to jedyny ciężki przypadek…”  

 

Jacek Jarosz

Fundacja Pomocy Humanitarnej

Redemptoris Missio